Reflectie op de 'zijnsgesprekken' van 4 en 5 september.
Elk moment in samenspraak word ik geconfronteerd met uitspraken die verwachtingen inhouden. Natuurlijk is dat niet vreemd, want mensen die graag helderheid over dit thema willen verwachten natuurlijk die te krijgen en hopen op een spirituele doorbraak. Het onderwerp is natuurlijk paradoxaal, want het verwijst gewoon naar 'dit' in het hier en nu en tegelijkertijd is er de abstractie van de eenheidservaring of van het zijn-besef. Tegelijkertijd zien mensen mij als een hele gewone man en één die energiek enthousiast is over 'zijn'. En dat 'zijn' wat niet iets is vult mijn hele expressie. Alles wat tijdelijk bezit is of een tijdelijke beleving valt in het niets, bij dat continu zijn-besef.
Doordat het al zoveel jaren vanzelfsprekend is dat 'zijn' het thuis is waarin het leven, mijn leven zich voltrekt is het bijna niet mogelijk ook maar iets nog voor te stellen hoe het dan moet zijn als dat thuis niet als zodanig herkend is. Dus vol verwondering bekijk ik het zoekerschap. Dat de zekerheid die me is toegevallen niet de zekerheid is voor een ander is vreemd. Praten over 'zijn' is dan soms ook praten tegen doven en blinden. Het mooie is dat ieder die er over praat met mij in mij verschijnt en het enige wat als een echo weerklinkt is dat praten over 'zijn' onmogelijk het 'zijn' zelf uitdrukt, laat staan verhelderen. De onoverdraagbaarheid alom. Toch heeft er iemand een doorbraak gekregen. Iets van die zeer beperkte woorden: 'zijn is zien' is op goede grond gevallen en wat maakt nou dat dat gebeurd? Niet door mij of mijn woorden, maar door het innerlijk er aan toe zijn misschien, of een toeval dat een kleine zin, of uitspraak net de code is die het verstand weet te omzeilen. Een mysterieus proces, die zover ik kan inschatten niet te forceren is. Wel is de persoon in kwestie een doorbijter, een echte onderzoeker én eigenwijs! Dat moet, want het moet je eigen authentieke pad zijn, want terwijl je je laat inspireren door anderen die je voor gegaan zijn zal je toch volledig en alleen op jezelf moeten vertrouwen. Jij ben de enige die je eigen schaduw kan afwerpen, jij bent zelf de enige deur en ieder die jou ergens naar toe verwijst wijst alleen maar terug naar jezelf. Meer doet een ander niet.
Wat me opvalt is hoeveel ideeën er zijn over zelfrealisatie. De één nog mooier dan de ander. Dat kan ook niet anders, want er zijn zoveel gerealiseerden die op unieke wijze soms zeer uitbundig het leven uitdrukken, al gelang naar het temperament die iemand al had. Ik ken ook zwaar depressieven die na het herkennen van hun ware natuur, nog even depressief bleven. Misschien wel in mindere mate, maar persoonlijkheidsstructuren horen nu eenmaal bij de vormen zoals het leven zich voordoet. Het kan dus voor iedereen anders uitpakken, omdat iedereen al anders en uniek is.
Het is dus wel belangrijk om ideeën over hoe het dan moet zijn te verliezen, want die staan anders mateloos in de weg.
Het moment van herkenning en integratie van het zijn-besef heeft niet veel doen veranderen aan mijn eigen persoonlijkheidsstructuur. De lange tijd dat ik zelf depressieve klachten had is hanteerbaar en inzichtelijk geworden door een goede psychiater. Daar ben ik hem zeer dankbaar voor. Natuurlijk is het wel een verschil dat er geen verkleving meer is met de persoon Dick die last heeft van stemmingswisselingen. Deze stemmingen worden gewoon gezien vanuit een open, oordeelloos gewaar zijn.
Het idee dat je dus een gezonder, prettiger, rustiger, liefdevoller, begripvoller, geweldloos persoon gaat worden is dus een vergissing. Het kan wel, maar dat heeft niet specifiek met de herkenning van je ware natuur te maken. Het veranderen kan ook gewoon door voortschrijdend inzicht komen, of door de leeftijd, of door de hormonen. En voor 'zijn' is elke eigenschap een uitdrukking van zichzelf.
Verlichting is dus niet een situatie waarbij ongewenste persoonlijke eigenschappen of situaties verdwenen zijn, maar meer een loskomen van de gevangenis die we ervaren binnen de persoonlijkheid en situaties. Niet dat we er werkelijk buiten hoeven te staan. Het bewuste zien - wat ik dan 'zijn' noem en van waaruit iedereen schouwt - als je oorspronkelijke natuur te herkennen en eigen te maken maakt dit loskomen onherroepelijk.
Dit wordt bedoeld met het onbegrensde 'zijn' (Atman, Brahman, God, Boeddhanatuur etc.) Het is eenvoudigweg dat wat je al bent. De zichtbaar makende factor van jezelf, jouw leven en alles wat daarin gebeurd. Daarom wordt het ook het licht genoemd. Dat wat alles belicht.
Het is een verheven toestand zolang je het niet als jezelf herkend. Eenmaal herkend is deze toestand zo natuurlijk en normaal en vanzelfsprekend als het maar zijn kan. Niets is zo gewoonlijk als het 'zijn' zelf. Het is als goud dat dient als basis voor een ring, als klei dat dient als basis voor een pot, en als water voor de thee. Je kunt niet bestaan zonder eerst te 'zijn'.
Dat het 'zijn' gezocht wordt is evident, dat blijkt uit de vele satsangs die plaatsvinden. Dat het me verbaasd dat is zeker. Dat er geen hbo opleiding nodig is tot satsanggever is gelukkig een feit. Dat elk temperament die zich aan het satsang geven overgeeft dat op een andere manier doet is logisch. Dat de boodschap uiteindelijk eenvoudig is en overal hetzelfde kan ook niet anders zijn. Dat er zoveel angst is voor de valkuilen bij een goeroe lijkt me terecht, want zolang je denkt dat die ander het weet en jou iets kan leren ben je overgeleverd aan die ander en heel kwetsbaar. De gedachte, dat de ander iets heeft bereikt, wat jij nog niet bereikt hebt is een grote vergissing. Niemand kan meer bereiken dan dat wat jij al bent, want wat jij bent is al dat, het is al dat wat beschikbaar is in jou. Zien of gewaar zijn is jouw eerste existentiële noodzakelijkheid, anders was je er niet eens.
Om nieuwe verwachtingen of illusies te voorkomen is mijn boodschap dan ook simpel. Kijk! Zie! naar binnen, naar buiten, naar overal. Zie het zien zelf als eigenschap. Zien om het zien zelf. Zien is Zijn.
O ja, dan ben je ook nog ineens een stuk minder opgesloten in je gedachten. Bevrijddend? Mooi meegenomen!
(en je hoeft me er niet voor te bezoeken, al vind ik het geweldig dit in welke vorm dan ook uit te dragen; praten, gitaarspelen, schilderen en bloggen.)
